آیت الله العظمی سید محمد تقی مدرسی به مناسبت فرارسیدن ایام سوگواری سالار شهیدان در جمعی از روحانیون و منبریون حسینی در کربلای مقدس سخنانی به عنوان سفارش و توصیه بدین شرح ایراد فرمودند:
پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله وسلم در مورد امام حسین علیه السلام فرمودند: (ان الحسین مصباح هدی و سفینة نجاة) همانا حسین علیه السلام چراغ هدایت و کشتی نجات است.
این تعبیر پیامبر صلوات الله علیه تعبیری بس بزرگ و بی مانند است و نشان میدهد که این چراغ هدایت و کشتی نجات، راه نجات بشریت است.
نجات بشریت از تمام مصائبش، از سیل و طوفان و زلزله گرفته تا جنگ و درگیری و بیماریهای سخت. به معنی واقعی کلمه نجات از هر آنچه بشر از آن رنج میبرد.
در این راستا افرادی که به نام امام حسین علیه السلام سخن میگویند، از علما، خطبا و مداحین یا نویسندگان و اصحاب رسانه یا هر شخص دیگر، باید از سیره امام حسین علیه السلام و سخنان گهربار ایشان و راه و روش قرآنی این امام بزرگ بهره جویند. راه و منش امام حسین علیه السلام را برای ترسیم یک نقشه راهبردی در جهت نجات بشریت به کار گیرند.
خداوند متعال انسان را برای درگیری و دست و پنجه نرم کردن با مشکلات خلق نکرده است. مشکلاتی از قبیل فقر، عقبماندگی، جنگ و درگیری، چالشهای مختلف اجتماعی همچون طلاق و خودکشی که امروز به وفور شاهد آنها هستیم.
کجاست آن چراغ هدایت و آن کشتی نجات؟
آیا آن فانوس پر نور رو به خاموشی رفته یا آن کشتی نجات معیوب شده است؟ یا اینکه این ما هستیم که از کشتی نجات روی برگرداندیم و از نور هدایت بهره نمیبریم؟
چراغ هدایت همچنان به زیباترین شکل در حال نور افشانی است. این ما هستیم که باید آن را حمل کنیم و به دنبال نقاط تاریک و سیاه زندگی بشر رفته و با نور هدایت تاریکیها را روشنی بخشیم.
باید سرمنشأ مشکلات را که همان رویگردانی از احکام الهی است، برای مردم تبیین کنیم.
از جامعهای که احکام الهی در آن اجرا نمیشود چه توقعی میتوان داشت؟
آیا در جامعهای که قضاوت طبق احکام الهی نباشد و افراد نیز در زندگی فردی احکام الهی را اجرا نکنند، میتوان ادعا کرد که از نور هدایت و کشتی نجات بهره بردهایم؟
خداوند در آیات ۴۴، ۴۵ و ۴۷ سوره مائده کسانی را که طبق احکام الهی داوری نکنند، به کافر و ظالم و فاسق توصیف کرده است:
(وَمَنْ لَمْ يَحْكُمْ بِمَا أَنزَلَ اللَّهُ فَأُوْلَئِكَ هُم الكَافِرُونَ)
(وَمَنْ لَمْ يَحْكُمْ بِمَا أَنزَلَ اللَّهُ فَأُوْلَئِكَ هُم الظَّالِمُونَ)
(وَمَنْ لَمْ يَحْكُمْ بِمَا أَنزَلَ اللَّهُ فَأُوْلَئِكَ هُم الفَاسِقُونَ)
آیا فاسق و ظالم و کافر مستحق رحمت پروردگار هستند یا عذاب او؟
برادران .. شما مشکلات مردم عراق، یمن، سوریه، افغانستان، پاکستان و مسلمانان میانمار را میدانید و میبینید چگونه فتنهها و آفات گریبان مسلمانان را در همه جا گرفته است، گو اینکه مخاطب این آیه باشند: (قُلْ هُوَ الْقَادِرُ عَلَى أَنْ يَبْعَثَ عَلَيْكُمْ عَذَابًا مِنْ فَوْقِكُمْ أَوْ مِنْ تَحْتِ أَرْجُلِكُمْ أَوْ يَلْبِسَكُمْ شِيَعًا وَيُذِيقَ بَعْضَكُمْ بَأْسَ بَعْضٍ) بگو: او قادر است که از بالا یا از زیر پای شما، عذابی بر شما بفرستد؛ یا بصورت دستههای پراکنده شما را با هم بیامیزد؛ و طعم جنگ [و اختلاف] را به هر یک از شما بوسیله دیگری بچشاند. (سوره انعام، آیه۶۵)
تروریسم، جنگهای داخلی، نسل کشی و توطئهی دشمنان برای اختلاف افکنی، امت اسلامی را محاصره کرده است.
آیا این همان امتی است که خداوند میفرماید: (كُنْتُمْ خَيْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ) شما بهترين امتى هستيد كه براى مردم پديدار شدهايد (سوره آل عمران، آیه۱۱۰)، و یا (وَكَذَلِكَ جَعَلْنَاكُمْ أُمَّةً وَسَطًا لِتَكُونُوا شُهَدَاءَ عَلَى النَّاسِ وَيَكُونَ الرَّسُولُ عَلَيْكُمْ شَهِيدًا) و همان گونه [که شما را به راه راست هدایت کردیم] شما را امتی میانه [و معتدل و پیراسته از افراط و تفریط] قرار دادیم تا [در ایمان، عمل، درستی و راستی] بر مردم گواه باشید و پیامبر هم گواه بر شما باشد؟ (سوره بقره، آیه۱۴۳)
این چه دشواری و مشکلی است که در آن گرفتار شدهایم؟
خواستههای جدایی طلبی هدفی جز ایجاد جنگهای داخلی دنبال نمیکنند.
جنگ داخلی تر و خشک را با هم میسوزاند، (وَاتَّقُوا فِتْنَةً لاَ تُصِيبَنَّ الَّذِينَ ظَلَمُوا مِنْكُمْ خَاصَّةً وَاعْلَمُوا أَنَّ اللهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ) و بترسيد از فتنهاى كه تنها ستمكارانتان را در بر نخواهد گرفت و بدانيد كه خدا به سختى عقوبت مىكند. (سوره انفال، آیه۲۵)
جنگ داخلی همچون شعلهی آتشی است که خاموشی ندارد.
امید داریم افراد حکیم و هوشیار، این امت را نجات دهند. افرادی که به فکر جوانانی باشند که هر روز قربانی جنگها و درگیریها میشوند.
در مواجهه با فتنهها باید به قرآن کریم و فرمایشات پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم و اهل بیت علیهم السلام رجوع کنیم و راه حل را از آنها بجوییم.
خداوند در قرآن میفرماید: (وَإِنْ طَائِفَتَانِ مِنْ الْمُؤْمِنِينَ اقْتَتَلُوا فَأَصْلِحُوا بَيْنَهُمَا فَإِنْ بَغَتْ إِحْدَاهُمَا عَلَى الأُخْرَى فَقَاتِلُوا الَّتِي تَبْغِي حَتَّى تَفِيءَ إِلَى أَمْرِ اللهِ فَإِنْ فَاءَتْ فَأَصْلِحُوا بَيْنَهُمَا بِالْعَدْلِ وَأَقْسِطُوا إِنَّ اللهَ يُحِبُّ الْمُقْسِطِينَ) و اگر دو گروه از مؤمنان با يكديگر به جنگ برخاستند، ميانشان آشتى افكنيد. و اگر يك گروه بر ديگرى تعدى كرد، با آن كه تعدى كرده است بجنگيد تا به فرمان خدا باز گردد. پس اگر بازگشت، ميانشان صلحى عادلانه برقرار كنيد و عدالت ورزيد كه خدا عادلان را دوست دارد. (سوره حجرات، آیه۹)
این آیه وظیفه همگان در مواجهه با درگیری و کشمکش را نشان میدهد.
اگر این آیه در یمن اجرا میشد، شاهد هزاران قربانی، ویرانی، آوارگی و ابتلای بیش از نیم میلیون انسان به وبا نبودیم.
جایگاه قرآن در زندگی ما چیست؟
من ابتدا به خودم و سپس به برادران علما و خطبا عرض میکنم: باید به مناسبت عاشورا و ایام عزاداری، مردم را به قرآن و احکام دین مبین باز گردانیم.
طبق این آیه (ظَهَرَ الْفَسَادُ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ بِمَا كَسَبَتْ أَيْدِي النَّاسِ لِيُذِيقَهُمْ بَعْضَ الَّذِي عَمِلُوا لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ) فساد، در خشکی و دریا بخاطر کارهایی که مردم انجام دادهاند آشکار شده است؛ خدا میخواهد نتیجه بعضی از اعمالشان را به آنان بچشاند، شاید [بسوی حق] بازگردند! (سوره روم، آیه۴۱)، در ازای هر حکمی از احکام الهی که اجرا نشود، بلا و نقمتی بر سر ما فرود خواهد آمد.
بنا به گفته کارشناسان، طوفان اخیر آمریکا به سبب گرمایش زمین ایجاد شد. از دلایل این گرمایش تخریب محیط زیست است. و رئیس جمهور آمریکا بدون هیچ فکر و اندیشهای در عواقب، تصمیم به خارج شدن از معاهده زیست محیطی پاریس میگیرد.
این طوفان و امثال آن که خسارتهای زیادی به بار آورد، بدون شک هشداری از جانب خداوند به انسان است که زمین را ویران کرده است.
همگی میبایست به دنبال پیاده شدن احکام الهی باشیم، چرا که تمامی احکام الهی در جهت رحمت خداوند به انسان وضع شده است.
آمار بالای طلاق در جامعه و سست شدن بنیانهای خانواده نیز به خاطر دوری از احکام شریعت است. برای استحکام بنیان خانواده باید احکام الهی را اجرا کنیم.
باید مشکلات و ریشههای آن را بشناسیم و سپس با الهام گرفتن از قرآن و سنت راه حلی اساسی بیابیم.
کسی که میخواهد حسینی باشد باید از راه و روش و منش امام حسین علیه السلام الگو بگیرد، زنده نگهداشتن یاد امام حسین علیه السلام تنها احیای شعائر نیست، بلکه زنده نگهداشتن راه ربانی امام در تمامی مراحل زندگی است.
وقتی فساد اداری، رشوه و اسراف در بیت المال همهگیر میشود، تنها با بازگشت به دین و احکام آن میتوان با این زشتیها مبارزه کرد و از بین برد.
سیاستمداران نیز میبایست از خودرأیی دوری کرده و با علما و دانشگاهیان در راستای شناخت و تعامل مناسب با مشکلات اجتماعی و سیاسی همفکری کنند و بدون بصیرت و حکمت تصمیمات مهم و سرنوشتساز نگیرند.
خداوند متعال پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله وسلم را با تمام عظمتش به مشورت امر میکند: (فَبِمَا رَحْمَةٍ مِنْ اللهِ لِنْتَ لَهُمْ وَلَوْ كُنْتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لاَنْفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَشَاوِرْهُمْ فِي الأَمْرِ فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلَى اللهِ إِنَّ اللهَ يُحِبُّ الْمُتَوَكِّلِينَ) به سبب رحمت خداست كه تو با آنها اينچنين خوشخوى و مهربان هستى. اگر تندخو و سختدل مىبودى از پیرامون تو پراكنده مىشدند. پس بر آنها ببخشاى و برايشان آمرزش بخواه و در كارها با ايشان مشورت كن و چون قصد كارى كنى بر خداى توكل كن، كه خدا توكلكنندگان را دوست دارد. (سوره آل عمران، آیه۱۵۹)
آیت الله العظمی مدرسی در پایان سخنانشان فرمودند:
برخی اوقات گفتن کلمهای بدون فکر باعث ایجاد مشکلات بسیاری در جامعه خواهد شد.
مردی خدمت رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم رسید و از ایشان درخواست کرد که من را پندی ده؟ حضرت فرمودند: (زبانت را حفظ کن). دوباره گفت یا رسول الله پندی ده؟ فرمودند: (زبانت را حفظ کن). سوم بار گفت یا رسول الله مرا پندی ده؟ فرمودند: (زبانت را حفظ کن .. وای بر تو .. آیا مردم جز به خاطر آنچه به زبان راندند به آتش افکنده میشوند؟).
خطبا و منبریون باید از سخنانی که در جامعه ایجاد مشکل میکند دوری کنند و سخنانشان مصداق این آیه باشد: (ادْعُ إِلَى سَبِيلِ رَبِّكَ بِالْحِكْمَةِ وَالْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ وَجَادِلْهُمْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ) با حکمت و اندرز نیکو، به راه پروردگارت دعوت نما! و با آنها به روشی که نیکوتر است، استدلال و مناظره کن! (سوره نحل، آیه۱۲۵)؛ و نیز (وَقُولُوا لِلنَّاسِ حُسْنًا) و با مردم با خوش زبانی سخن گویید. (سوره بقره، آیه۸۳)
خطبا و مداحین و هر شخصی که نقشی در جامعه دارد باید در کلام خود دقیق باشد و هر سخنی به زبان نیاورد، جز سخنانی که اثرات مثبتی در جامعه داشته باشد.
از خداوند میخواهم که ما را از کسانی قرار دهد که به سوی او دعوت کرده و به احکام او عمل میکنند، و ما را از جانب امام حسین علیه السلام سخنگوی به حق قرار دهد، و به ما توفیق پایبندی به آنچه امر نموده عطا فرماید. وصلی الله علی محمد وآله الطاهرین.