نهمین پیشوای شیعیان امام محمد تقی علیه السلام را به خاطر بخشندگی و آوازه‌اش در جود و کرم، جواد می‌خوانند.
یکی از راویان می‌گوید: «روز عید نزد امام جواد (ع) رفتم و از تنگدستی زبان به شکایت گشودم. حضرت با شنیدن سخنان من سجاده را بالا زد و از خاک، شمش طلا بیرون آورد و به من داد، چون آن را به بازار بردم، ۱۶ مثقال بود».
درباره‌ی علم و دانش امام جواد (ع) همین بس که آن حضرت در یک مجلس به ۳۰ هزار پرسش، پاسخ داد در حالی که در آن روز بیش از ۸ یا ۹ سال نداشته است.
همچنین در ۱۶ سالگی در مجلس مأمون حاضر شد و با یحیی‌بن‌اکثم قاضی‌القضات به مناظره پرداخت و او را با دلیل و برهان خاموش و مغلوب ساخت.
اگر بدانیم که مأمون بنا بر نقل تاریخ، داناترین خلفای عباسی و آگاه‌ترین آنان به علوم عصر خویش بوده و سپس با این همه در برابر امام جواد (ع) به کرنش میفتد، معنی علم الهی و نوعیت آن را درک می‌کنیم.
وجود امام جواد (ع) برای جنبش مکتبی بسیار پربرکت بود. جنبش مکتبی در روزگار امام جواد (ع) به شرایط خوبی دست یافته بود.
می‌توان گفت اگر جنبش مکتبی در دوران امام موسی‌بن‌جعفر (ع) سخت‌ترین شرایط خود را گذراند، در دوران امام جواد (ع) بهترین اوقات خود را سپری کرد و شاید به همین دلیل امام رضا (ع) درباره امام جواد (ع) در حالی که هنوز کوچک بود فرمود: «این مولودی است که برای شیعیان ما پربرکت‌تر از او متولد نشده است».
برکت وجود امام جواد (ع) برای شیعیان و جنبش مکتبی تنها در رفع جو وحشت و اختناق سیاسی دستگاه حاکم نبود، بلکه مهم‌تر از آن ریشه‌دار کردن مکتب از نظر عقیدتی، فکری، سیاسی و فقهی بود.
حضرت در سخنی گران‌بها سفارش می‌کنند: «بر صبر تکیه کن، فقر را در آغوش گیر، شهوت‌ها را دور کن، با هوای نفس به ستیز برخیز و بدان در برابر دیده‌ی خداوندی، پس بنگر که چگونه‌ای».
برگرفته از کتاب: هدایتگران راه نور – زندگینامه چهارده معصوم (ع)
به قلم: آیت الله العظمی سید محمدتقی مدرسی
ترجمه: محمدصادق شریعت
